«Άγιο μίσος, δώσ' μου το χέρι σου»*

*Τάσος Λειβαδίτης - Μάχη στην άκρη της νύχτας (1952)

Γράφει ο Νίκος Δινόπουλος

Σκληρός αγώνας ζωής των εργαζομένων στους ΟΤΑ

Για δεύτερη εβδομάδα οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ δίνουν τη μάχη ενάντια στις διαθεσιμότητες – απολύσεις. Για δεύτερη εβδομάδα συνεχίζουν το σκληρό αγώνα ζωής, για την επιβίωση, τη δική τους και των οικογενειών τους.

Στις δύο αυτές εβδομάδες -στην πόλη μας- το βάρος σήκωσε ο Σύλλογος Δημοτικών Υπαλλήλων Νομού Κοζάνης. Η έλλειψη συντονισμού και κοινής δράσης συνδικάτων και εργαζομένων στις διάφορες υπηρεσίες του Δήμου, αλλά και με τους άλλους Δήμους του Νομού ήταν καταφανής σε όλη τη διάρκεια των κινητοποιήσεων. Η εντύπωση για την ένταση του αγώνα που δίνει η διάρκεια και η κατάληψη ως μορφή πάλης είναι πλασματική σε σχέση με την πραγματικότητα. Παρά τον πολυήμερο αγώνα η έντασή του κρατήθηκε -συνειδητά ή ασυνείδητα- σε χαμηλά επίπεδα. Ήταν εμφανής η απουσία άλλων μορφών πάλης, παράλληλων δράσεων και εκδηλώσεων με στόχο να ενισχυθεί ο αγώνας και να γίνει υπόθεση της εργατικής τάξης και της τοπικής κοινωνίας.

Αξίζει ειδικής αναφοράς το παράδοξο κι όμως πραγματικό γεγονός: Στη διαμαρτυρία  των εργαζομένων και αλληλέγγυων στο Κοβεντάρειο στη γενική συνέλευση της ΠΕΔ Δυτικής Μακεδονίας (23/11), η εκπρόσωπος των εργαζομένων στο δουλεμπορικό πρόγραμμα της κοινωφελούς εργασίας, που εμπλέκονται ο Δήμος και η ΜΚΟ του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ του Εργατικού Κέντρου, με μίζα 5%  για κάθε εργαζόμενο, κατήγγειλε ότι είναι απλήρωτοι για δυόμιση μήνες όλοι οι εργαζόμενοι. Η καταγγελία έγινε έχοντας δίπλα της ως … «συμπαραστάτες»(;) τους εμπλεκόμενους…

Από τη αρχή του αγώνα αλλά κυρίως στη διάρκεια της δεύτερης εβδομάδας εκδηλώθηκε η συμπαράσταση και η αλληλεγγύη φορέων και συνδικάτων με ανακοινώσεις, αλλά και την παρουσία αλληλέγγυων στον αγώνα των εργαζομένων, τόσο στην κατάληψη όσο και στις πορείες διαμαρτυρίας. Δυστυχώς όμως δεν ήταν μια μαζική μαχητική ταξική αλληλεγγύη που προέκυψε μέσα από ανοιχτά συντονισμένα καλέσματα των συνδικάτων, του Εργατικού Κέντρου, του Νομαρχιακού Τμήματος της ΑΔΕΔΥ και από πλατιές ανοιχτές διαδικασίες που θα έβαζαν σε κίνηση τους εργαζόμενους άλλων κλάδων και τομέων μέσα από συνελεύσεις και συντονισμένες εκδηλώσεις, δράσεις και διαμαρτυρίες. Σημαντική αλλά μικρή η συμμετοχή αλληλέγγυων που απέχει πολύ από την μαχητική αλληλεγγύη που έχει ανάγκη η εργατική τάξη, και αυτό δεν είναι ευθύνη μόνο των εργαζομένων στους ΟΤΑ, που απαιτούν οι συνθήκες της συγκυρίας ώστε οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίσουν την κανιβαλική επίθεση του αδίσταχτου, πάνοπλου και πολυμήχανου μηχανισμού εξουσίας, του κεφαλαίου και των ΜΜΕ που βυσσοδομούν ενάντια σε όσους αγωνίζονται και αντιστέκονται καλλιεργώντας τον κοινωνικό αυτοματισμό.

Με τις εσωτερικές αντιφάσεις να οξύνονται, οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ βρίσκουν στήριγμα -για την ώρα- στην άρνηση των Δήμων να δώσουν καταστάσεις και στοιχεία που αφορούν τη σύνθεση των εργαζομένων, με στόχο να μην επιτευχθεί η υπαγωγή σε διαθεσιμότητα - μετάθεση ή απόλυση των εργαζομένων. Θετικό στοιχείο πλην όμως ένα άκρως επισφαλές στήριγμα στην πορεία. Η προφανής -κατά τους ειδήμονες- αντισυνταγματική και διάτρητη νομικά διαδικασία για τις διαθεσιμότητες – απολύσεις ενισχύει τις μικροαστικές αυταπάτες και ψευδαισθήσεις για μια δικαστική δικαίωση. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση των εργαζομένων για νίκη στο δίκαιο αγώνα ζωής που δίνουν, αντικειμενικά υπονομεύει την προοπτική των αγωνιστικών κινητοποιήσεων. Η όποια χρήσιμη δικαστική στήριξη του αγώνα των εργαζομένων που διεκδικεί δυναμικά την πολιτική λύση, γίνεται καταστροφική όταν υποκαθιστά τον αγώνα των ίδιων των εργαζομένων που είναι και ο μόνος δρόμος που οδηγεί στη νίκη. Η εμπειρία του παρελθόντος για την αναποτελεσματικότητα των δικανικών - δικαστικών διεκδικήσεων βοά.

Πως φτάσαμε ως εδώ;

Το κείμενο δεν φιλοδοξεί να κάνει μια συνολική και σε βάθος ανάλυση για τις αιτίες που οδήγησαν στη μακρόχρονη βαθιά κρίση το συνδικαλιστικό κίνημα. Θα περιοριστεί σε μια σχηματική περιγραφή κάποιων σημαντικών παραμέτρων που συνέβαλλαν καίρια στη διαμόρφωση της τωρινής κατάστασης.

Η μακρόχρονη εκφυλιστική πορεία -συνολικά- του συνδικαλιστικού κινήματος, συνειδητά καθοδηγούμενη από τις ηγεσίες των παρατάξεων ΠΑΣΚ – ΔΑΚΕ και της, μέχρι πριν λίγα χρόνια, συμπορευόμενης Αυτόνομης Παρέμβασης, απονεύρωσε έως παράλυσης την όποια δυναμική σε συνδικάτα, Εργατικά Κέντρα, Ομοσπονδίες, ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ.

Με διαβατήριο τα πρώτα χρόνια του μαχητικού ρεφορμισμού της μεταπολίτευσης η ΠΑΣΚ εξαργύρωσε με λίγα ψίχουλα εξουσίας, τους μεγάλους ταξικούς αγώνες των εργαζομένων της περιόδου. Καλλιέργησε επίμονα και συστηματικά την άποψη πως όλα ήταν παραχωρήσεις του ΠΑΣΟΚ και από τη δεκαετία του ‘90 των κυβερνήσεων που εναλλάσσονταν στην εξουσία. Κυρίαρχοι σ’ αυτή την παράσταση των 30 χρόνων το ΠΑΣΟΚ και η ΠΑΣΚ, με άξιους συνοδοιπόρους τη ΝΔ και τη ΔΑΚΕ, το ΣΥΝ και την Αυτόνομη Παρέμβαση που παρασιτούσαν για χρόνια στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ και της ΠΑΣΚ.

Το σύστημα της 5νθήμερης 40ωρης εργασίας που επιβλήθηκε με Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όχι με νόμο, γενικεύτηκε με απόφαση του Αρείου Πάγου το 1983, ήταν υπονομευμένο εξ αρχής, αφού καίριες ρυθμίσεις αφέθηκαν στην τύχη των συλλογικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε συνδικάτα και εργοδοσία, άρα στο συσχετισμό δύναμης. Το αποτέλεσμα ήταν με μια σειρά εγκυκλίους του Υπουργείου Εργασίας και δικαστικών αποφάσεων, το 5νθήμερο 40ωρο να γίνει σουρωτήρι.

Εξουσία και συνδικαλιστικές ηγεσίες, συστηματικά και με συνέπεια κουρέλιασαν και τις ελάχιστες ρυθμίσεις για το 5νθήμερο, το 8ωρο και το 40ωρο. Βασικό εργαλείο γι’ αυτό αποδείχτηκε στην πράξη η ύπαρξη του συμβατικού ωραρίου των 40 ωρών και του νόμιμου ωραρίου των 48 ωρών (56 ωρών για τις επιχειρήσεις 24ωρης λειτουργίας) που αφέθηκε στο διευθυντικό δικαίωμα.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, προωθήθηκε συστηματικά ο εκμαυλισμός των συνειδήσεων με την τακτική των «επιδοματικών» αυξήσεων στο εισόδημα και τη συστηματική καταφυγή στην υπερωριακή εργασία -ουσιαστικά παράνομη- ανεξάρτητα από τις πραγματικές ανάγκες, καθώς και με την εργασία του Σαββάτου και της Κυριακής. «Διεκδικώντας» απίθανα επιδόματα και κάθε είδους παροχές που αύξαναν μεν το εισόδημα του εργαζόμενου, καθήλωναν όμως σε χαμηλά επίπεδα το βασικό μισθό, και με συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, ΠΑΣΚ και ΔΑΚΕ ως «υπεύθυνοι κοινωνικοί εταίροι» υπονόμευσαν το βασικό μισθό και τις συλλογικές συμβάσεις. Με συνέπεια στην πορεία το εισόδημα των εργαζομένων που στηρίζονταν στο βασικό μισθό και στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας να είναι κατά πολύ μικρότερο από το πραγματικό εισόδημα της «επιδοματικής τακτικής» της συνδικαλιστικής ηγεσίας, των κυβερνήσεων και της εργοδοσίας. Στην πράξη έγινε εργαλείο χειραγώγησης των εργαζομένων. Παράλληλα τα ημερήσια και εβδομαδιαία χρονικά όρια της εργασίας ξεχείλωσαν σε βάρος των εργαζομένων, τόσο που η εργασιακή ζούγκλα των μνημονιακών πολιτικών που τώρα θεσμοθετείται να μην απέχει και πολύ από την προηγούμενη άτυπη - παράνομη εργασιακή πραγματικότητα.

ΠΑΣΚ και ΔΑΚΕ, υπηρετώντας πιστά τα στερεότυπα της κυρίαρχης ιδεολογίας περί «κοινωνικών εταίρων», την «ιδεολογία της ανάπτυξης» και του «ανταγωνισμού» γκρέμισαν τις γέφυρες των εργαζομένων με την καλύτερη κληρονομιά του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, τους μαχητικούς ταξικούς αγώνες και της αλληλεγγύης της εργατικής τάξης και των εργαζομένων. Το ερώτημα σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις κλάδων, τομέων, επιχειρήσεων «τι θέλεις εδώ;» ή «αφού δουλεύεις αλλού γιατί είσαι εδώ;», ήταν και είναι -δυστυχώς- αυτό που απευθύνονταν και απευθύνεται -ακόμα- στους αλληλέγγυους από πολλούς εργαζόμενους…

Οι παρατάξεις ΠΑΣΚ και ΔΑΚΕ λειτουργώντας σαν δούρειος ίππος, σαν εσωτερικός εχθρός στις γραμμές των εργαζομένων, με τη «συνδρομή» των κομματικών μηχανισμών εξουσίας του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ στους Δήμους και την κυβέρνηση κατάφεραν να εξουδετερώσουν κάθε άλλη ταξική φωνή και πολιτική άποψη. Συντριπτική η κυριαρχία των παρατάξεων ΠΑΣΚ – ΔΑΚΕ και ουσιαστικά, πρακτικά ανύπαρκτη και άφωνη η παρουσία των δυνάμεων του ΠΑΜΕ, της Αυτόνομης Παρέμβασης και των μικρότερων ταξικών δυνάμεων στο συνδικαλιστικό κίνημα στην περιοχή μας. Η συστηματική καλλιέργεια των μικροαστικών αυταπατών και αντιλήψεων για «ακομμάτιστα συνδικάτα», «χωρίς παρατάξεις», «όλοι ίδιοι είναι», είχε σαν αποτέλεσμα τον αφοπλισμό των εργαζομένων και τον εκφυλισμό του μοναδικού μέσου που έχουν για να παλέψουν και να αντισταθούν: Το συνδικάτο τους.

Με αποτέλεσμα τώρα που οι εργαζόμενοι, στην συντριπτική τους πλειοψηφία, βρίσκονται αντιμέτωποι με την απόλυση και την ανεργία, να διαπιστώνουν πως οι χτεσινοί «προστάτες» της εξουσίας που στήριζαν, να είναι τώρα οι δήμιοι που καταστρέφουν τις δικές τους ζωές και των οικογενειών τους και το μοναδικό τους όπλο, το συνδικάτο, να βρίσκεται στα χέρια του εσωτερικού εχθρού.

Οι ίδιες δυνάμεις, ΠΑΣΚ και ΔΑΚΕ, οι ίδιοι μηχανισμοί, τα ίδια πρόσωπα που στήριξαν όλα τα προηγούμενα χρόνια τις πολιτικές των εναλλασσόμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, πλειοδοτούν και τώρα σε αντιμνημονιακές κορώνες, χειραγωγούν τις διαθέσεις για αντίσταση και αγώνα, υπονομεύοντας στην πράξη κάθε αγωνιστική διάθεση και κινητοποίηση των εργαζομένων. Όχι μόνο δεν τολμούν να έρθουν σε ανοιχτή ρήξη με τα κόμματα του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ που υπηρέτησαν πιστά και τώρα οδηγούν εργαζόμενους και μικρομεσαίους αλλά και τους ίδιους στον εξανδραποδισμό, αλλά δεν τολμούν να αλλάξουν έστω την πολιτική – συνδικαλιστική τακτική τους που έφερε τα τωρινά καταστροφικά αποτελέσματα.

Τι δεν έχουμε καταλάβει ακόμα;

Με καταιγιστικούς ρυθμούς αναγγέλλονται δράσεις κατά της ανεργίας που πρωτοστατούν ΜΚΟ και αυτή του Εργατικού Κέντρου,ο Δήμος και άλλοι ψυχοπονιάρηδες υποκριτές εμπορεύονται την ανθρώπινη δυστυχία των ανέργων με μηνιαίες, δίμηνες, τρίμηνες, πεντάμηνες συμβάσεις με εξευτελιστικές αμοιβές και χωρίς δικαιώματα. Αναπαράγουν με εξευτελιστικούς όρους τις νέες πελατειακές σχέσεις και οικοδομούν την αθλιότητα της βιομηχανίας των ανέργων. Μιας βιομηχανίας που χρηματοδοτεί έμμεσα το κεφάλαιο, την εργοδοσία. Η εξαθλίωση και η δυστυχία γίνεται εμπόρευμα για το κεφάλαιο και την άρχουσα αστική τάξη. Είναι οι «δουλέμποροι που προσφέρουν«εκδούλευση» σε απελπισμένους, που προσφέρουν τη σκλαβιά ως δώρο» όπως γράφει και ο Στάθης Σταυρόπουλος.

Με την επίσημη ανεργία να βρίσκεται στο εφιαλτικό 28,5%, την πραγματική να ξεπερνάει το 50%, την απλήρωτη και μαύρη εργασία να είναι καθεστώς για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στην περιοχή μας, τις εξαγγελθείσες απολύσεις στους ΟΤΑ και στο δημόσιο, υπάρχει ακόμα κάποιος που δεν βλέπει πως η μικρή μακάρια τοπική μας κοινωνία οδηγείται σε μια δραματική καταστροφή;

Η αποστροφή στις εκφυλισμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες που έχει οδηγήσει στην αποστράτευση των εργαζομένων από τις οργανωμένες δυνάμεις των συνδικάτων και στην αποχή δεν είναι λύση. Είναι μια αντίδραση που στην πράξη αποδεικνύεται καταστροφική για την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους και διευκολύνει το έργο της χειραγώγησης των παρατάξεων της ΠΑΣΚ και της ΔΑΚΕ. Εξίσου καταστροφικό είναι και το στερεότυπο της κυρίαρχης ιδεολογίας πως «όλοι ίδιοι είναι».

Ναι! Όλοι εργαζόμενοι είμαστε, τα ίδια συμφέροντα έχουμε, πλην όμως δεν προτείνουν και δεν στηρίζουν όλοι την ίδια λύση και τις ίδιες δυνάμεις. Ζούμε σε μια ταξικά διαιρεμένη κοινωνία, στον πιο άγριο και αδίσταχτο καπιταλισμό. Για ποια «εθνική ενότητα» και «εθνική σωτηρία» μιλάνε; Τα κέρδη τους θέλουν να διασφαλίσουν. Για την άρχουσα αστική τάξη, για το κεφάλαιο ήμασταν και ήμαστε αναλώσιμοι, αριθμοί στα στατιστικά τους αρχεία για τα κέρδη τους.

Είμαστε εμείς και αυτοί, με ασυμφιλίωτα ταξικά συμφέροντα. Στον άγριο ταξικό πόλεμο που έχει εξαπολύσει η άρχουσα αστική τάξη και το κεφάλαιο το ζήτημα είναι: ή εμείς ή αυτοί. Είτε το θέλουμε, είτε όχι, είναι η ώρα –τώρα- για συντονισμένο ενωτικό ταξικό αγώνα και κοινή δράση. Για τη δική μας ζωή, των παιδιών μας, των οικογενειών μας. Δεν μας δίνουν άλλη επιλογή.

Κανένας δεν θα σωθεί μόνος του ή μόνο αυτός, ή μόνο ένας κλάδος ή μια επιχείρηση. Είναι η ώρα για κάθε εργαζόμενο – εργαζόμενη να διαλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Τώρα πρέπει να στηρίξουμε, να συστρατευθούμε με τις ταξικές δυνάμεις, να οργανωθούμε, να αντιδράσουμε μαχητικά και συντονισμένα. Δεν θα φύγουν μόνοι τους αν δεν τους διώξουμε εμείς.

Στο χέρι μας είναι!

Υ.Γ. Τώρα, στην πιο κρίσιμη και δύσκολη φάση του αγώνα –τυχαία;- έκαναν την εμφάνισή τους τα γνωστά στερεότυπα του κοινωνικού αυτοματισμού από τα ντόπερμαν της τοπικής ενημέρωσης:

«Απελπιστική η εικόνα της πόλης – Xαρτόκουτα, σκουπίδια και δυσωδία παντού»

«Πρόβλημα με την αποκομιδή τωνσκουπιδιών στην Κοζάνη – «Ξεχειλίζουν» οι κάδοι σε πολλές γειτονιές»!

«Θα πληρωθούν κανονικά οι εργαζόμενοιστους Δήμους μετά τις καταλήψεις»;