Marfin: Ανατομία ενός εγκλήματος

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Η μοναδική έξοδος κινδύνου ήταν δίπλα στην κύρια είσοδο, κλειδωμένη και απροσπέλαστη από τους καπνούς. Το τηλεχειριστήριο που θα μπορούσε να την ανοίξει είχε χαθεί. Οι 27 εργαζόμενοι εγκλωβίστηκαν σε μια σιδερένια κλούβα και θα είχαμε θρηνήσει περισσότερα θύματα αν συμπτωματικά δεν είχε μείνει ανοιχτή μια πόρτα διαφυγής για να αερίζεται ο χώρος, επειδή μύριζε μια τουαλέτα. Σοβαρές ελλείψεις στο σύστημα πυρασφάλειας, έλλειψη των απαιτούμενων από το νόμο πιστοποιητικών και απουσία σχετικής εκπαίδευσης του προσωπικού.
Αυτά αναφέρει, μεταξύ άλλων, το πόρισμα της Επιθεώρησης του υπουργείου Εργασίας για τις συνθήκες του τραγικού θανάτου τριών εργαζομένων της Marfin ύστερα από τον εμπρησμό του μοιραίου υποκαταστήματος της οδού Σταδίου με βόμβα μολότοφ, στη διάρκεια της απεργιακής πορείας της 5ης Μαίου. Προσθέστε τις καταγγελίες εργαζομένων ότι στελέχη της εταιρείας τους απαγόρεψαν κατηγορηματικά να φύγουν, παρότι αρκετοί το είχαν ζητήσει, λέγοντας χαρακτηριστικά «όποιος φύγει να μην έρθει αύριο για δουλειά», ότι κλείδωσαν το κτίριο κι έφτασαν να τους κόψουν το Διαδίκτυο για να μην ακούνε οι εργαζόμενοι τις Σειρήνες του έξω κόσμου, τη φωνή του δίκιου και της τάξης τους, για να μη γίνει ο φόβος οργή και η οργή αγώνας.
Λίγο αργότερα, ο πρόεδρος της Marfin Ανδρέας Βγενόπουλος θα έκανε λόγο για «άριστα οργανωμένη δολοφονική επίθεση που δεν θα σταματούσε αν δεν υπήρχαν νεκροί» και για «κομματικούς και συνδικαλιστικούς μηχανισμούς» που συντηρούν τους ηθικούς αυτουργούς. Στο πλευρό του βρέθηκαν οι γνωστοί τηλεοπτικοί εισαγγελείς, που έσπευσαν να εκμεταλλευθούν τη δικαιολογημένη οργή για τον άδικο θάνατο τριών νέων ανθρώπων, με στόχο να ενοχοποιήσουν την κονωνική και πολιτική Αριστερά. Στα μάτια των τρομαγμένων νοικοκυραίων, η σφιγμένη γροθιά του διαδηλωτή έπρεπε οπωσδήποτε να ταυτιστεί με τη μολότοφ του εγκληματία- κρετίνου ή του επαγγελματία προβοκάτορα- από την πλευρά του πολιτικού αποτελέσματος δεν έχει την παραμικρή διαφορά- που εκτελεί εν ψυχρώ αθώους κραυγάζοντας «κάψτε τους όλους»!
Και τώρα; Είδατε μήπως στα δελτία των οκτώ της Παρασκευής τους ίδιους εισαγγελείς να εγκαλούν την εργοδοσία της Marfin για βαρειά, εγκληματική αμέλεια; Είδατε τα μεγάλα κανάλια να κάνουν πρώτο θέμα την βαρύτατη αποκάλυψη για το φονικό που τόσο τους είχε συγκλονίσει στις 5 Μαίου και να στηλιτεύουν έναν μεγαλοεπιχειρηματία που χρησιμοποιεί τους εργαζόμενούς «του» σαν ανθρώπινες ασπίδες, αναλώσιμους ανιχνευτές σε κοινωνικό ναρκοπέδιο; Είδατε να στηλιτεύουν τον μέχρι χθες υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Χρυσοχοίδη που δεν κατάφερε πέντε μήνες τώρα να πιάσει τους φυσικούς αυτουργούς, παρότι το κέντρο της Αθήνας ήταν γεμάτο κάμερες ηλεκτρονικού χαφιεδισμού και κάθε κανάλι καυχιόταν ότι είχε έναν «αυτόπτη μάρτυρα» της τραγωδίας;
Όχι βέβαια. Τους φτάνει που χρησιμοποίησαν τα καμένα κορμιά τριών ανθρώπων του μόχθου για να χτυπήσουν τους αγώνες εκατοντάδων χιλιάδων, εκατομμυρίων συναδέλφων τους σε μια ατμόσφαιρα παραλυτικού τρόμου. Και σε μεγάλο βαθμό το κατάφεραν, έστω και προσωρινά. Ποιος ξέρει πως θα είχαν εξελιχθεί τα πράγματα αν δεν είχε μεσολαβήσει, σαν από μηχανής θεός για το κεφάλαιο και την κυβέρνηση, αυτή η τραγωδία, τη στιγμή που η καυτή απεργιακή άνοιξη έφερνε στην Αθήνα κάτι από τον αέρα του «Αργεντινάσο», με μια γύρη πολιτικής ανυπακοής και μαζικής εξεγερτικής διάθεσης, πέρα από τα συνηθισμένα «νόμιμα» όρια, που γονιμοποιούσε και μεγάλο μέρος της κοινωνικής βάσης του ΚΚΕ; Ακριβώς τη στιγμή που ο τρόμος πήγαινε να αλλάξει στρατόπεδο και να στρατοπεδεύσει μέσα στη Βουλή, στο Μαξίμου και στην Ξενοφώντος, ήρθε η μυρουδιά της καμένης σάρκας να παραλύσει τα κοινωνικά αντανακλαστικά και να χαρίσει στους κυρίαρχους του παιχνιδιού ένα σχετικά ήρεμο εξάμηνο. Έτσι που να τολμάει σήμερα ένας κατάπτυστος Παναγόπουλος να λέει ανερυθρίαστα ότι δεν συντρέχει λόγος απεργιών γιατί το μνημόνιο πέρασε και δεν πρόκειται να ανατραπεί και… ο σώζων εαυτόν σωθήτω!
Ωστόσο, οι κυρίαρχοι κύκλοι γνωρίζουν πολύ καλύτερα από τον οσφυοκάμπτη γραφειοκράτη ότι τίποτα δεν έχει κριθεί, ότι βαδίζουμε ολοταχώς προς οικονομική και πολιτική χρεωκοπία, ότι το παγωμένο καλοκαίρι θα διαδεχθεί καυτός χειμώνας. Γιαυτό εκμεταλλεύτηκαν τις ήσυχες μέρες του Αυγούστου για να περάσουν στη ζούλα, σαν τους κλέφτες, νομοθετική διάταξη πρωτοφανούς απολυταρχισμού, που επιτρέπει τη δίωξη συνδικαλιστικών αγώνων με τον… αντιτρομοκρατικό νόμο! Ένα μέτρο προληπτικού, κοινωνικού πολέμου του κράτους (διαρκούς) εκτάκτου ανάγκης, που αυτή τη φορά καταδιώκει όχι κάποιες πολιτικές πρωτοπορίες, αλλά δυνητικά τις «επικίνδυνες τάξεις» στο σύνολό τους.
Το δεύτερο κύμα της οικονομικής κρίσης, διεθνώς και στην Ελλάδα, θα φέρει μαζί του ένα δεύτερο κύμα κοινωνικών εκρήξεων, μπροστά στο οποίο οι μέχρι τώρα αγώνες θα φαντάζουν σαν απλή προθέρμανση. Το μεγάλο ζητούμενο είναι αν αυτό το αγωνιστικό κύμα θα αποκτήσει χαρακτηριστικά κινήματος διαρκείας, «παρατεταμένου λαϊκού πολέμου», όπως έγραψε ο Στάθης Κουβελάκης, με πολιτική στόχευση και νικηφόρα προοπτική ή αν καεί πρόωρα σε ανώφελες εκρήξεις τυφλής, μηδενιστικής βίας, τις οποίες θα χρησιμοποιούν οι κυρίαρχοι κύκλοι για να νομιμοποιήσουν την επιβολή της κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας.
Σ’ αυτό το φόντο, οι δυνάμεις της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς πρέπει να βγάλουν το δικό τους «πόρισμα», τα δικά τους συμπεράσματα για το φονικό της 5ης Μαίου. Κι ανάμεσα στ’ άλλα, ένα τέτοιο «πόρισμα» δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει την πιο αποφασιστική πολιτική και ηθική καταδίκη του «κάψτα όλα», των πρακτικών τυφλής, ατομικής βίας που, αντί να τρομοκρατούν τον αντίπαλο και να ασκούν μαζικό, λαϊκό εκβιασμό σε βάρος του, διαιρούν τον κόσμο της εργασίας, αποθαρρύνουν τους πολίτες και κάποτε εκφυλίζονται σε ύποπτα «ξεκαθαρίσματα λογαριασμών» στο εσωτερικό του κινήματος, που δύσκολα διαχωρίζονται από την πολιτική προβοκάτσια και τη στοχοποίηση αγωνιστών από τον αντίπαλο.
Η Αριστερά των μαζικών αγώνων και των επαναστατικών οραμάτων πρέπει να πει σε όλους αυτούς με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο: «Όχι στο όνομά μας! Όχι πάνω στη δική μας πλάτη! Όχι κάτω από τις δικές μας προστατευτικές φτερούγες»! Ο κατηγορηματικός πολιτικός διαχωρισμός από τέτοιου είδους πρακτικές πρέπει να συνοδεύεται από τον αποτελεσματικό οργανωτικό διαχωρισμό και την επαρκή, στο μέτρο του δυνατού, περιφρούρηση των λαϊκών αγώνων- χωρίς βέβαια αυτό να γίνεται άλλοθι για μια στάση εχθρότητας απέναντι σε κάθε αυθόρμητη, μη «ελεγχόμενη» αγωνιστική εκδήλωση, που χαρακτηρίζει την πιο γραφειοκρατική εκδοχή του κομμουνισμού. Η περιφρούρηση του κινήματος από την πολιτική προβοκάτσια δεν είναι το ίδιο με την περιφρούρηση του κόμματος από το κίνημα.
Όσο για τους τρεις νεκρούς της 5ης Μαίου, η κοινωνική και πολιτική Αριστερά ήταν η μόνη που τους έκλαψε με δάκρυα που δεν ήταν κροκοδείλια. Τώρα, είναι και πάλι η μόνη που θα τους θυμηθεί και θα τιμήσει στο δικό της «πόρισμα». Η Αγγελική Παπαθανασοπούλου, η Παρασκευή Ζούλια και ο Επαμεινώνδας Τσάκαλης είναι δικοί μας νεκροί, νεκροί του κόσμου της εργασίας, νεκροί του κινήματος της 5ης Μαίου και των κινημάτων που θάρθουν. Οι αγωνίες και τα όνειρά τους θα περπατούν μαζί μας στις επόμενες πορείες, που θα κάψουν όχι ανθρώπους, δικαιώματα και ελπίδες, αλλά το μνημόνιο της κοινωνικής φρίκης.