Βρετανία: Το Εργατικό Κόμμα Κατηγορεί τις Εταιρείες Παροχής Ηλεκτρισμού για «Φουσκωμένες» Τιμές

 Έκθεση με την οποία κατηγορεί τους μεγαλύτερους ενεργειακούς προμηθευτές της Βρετανίας για «φουσκωμένες» τιμές ρεύματος εξέδωσε το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα. Η έκθεση, η οποία συγκεντρώνει τα πυρά τόσο των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας όσο και των ρυθμιστικών αρχών της χώρας, υπολογίζει σε 4 δις στερλίνες την υπερχρέωση των καταναλωτών τα τελευταία τρία χρόνια – ποσό που αντιστοιχεί σε 150 στερλίνες ανά νοικοκυριό. Οι Βρετανοί Εργατικοί κατηγορούν τις εταιρείες του ενεργειακού κλάδου ότι διογκώνουν τεχνηέντως τις χρεώσεις τους ώστε να αποκομίσουν επιπλέον κέρδη από τη λειτουργία των σταθμών που διαθέτουν ή ότι συνάπτουν ακριβές συμφωνίες σε τιμές πολύ πάνω από τον μέσο όρο της αγοράς. Η νέα αυτή έκθεση της αντιπολίτευσης αναμένεται να αναζωπυρώσει την πολιτική διαμάχη για το αυξημένο ενεργειακό κόστος που υφίστανται τα νοικοκυριά σε μία περίοδο που αυξάνεται το γενικότερο κόστος ζωής στη Βρετανία, με τον ενεργειακό ρυθμιστή της χώρας και τον κυβερνητικό συνασπισμό Συντηρητικών-Φιλελευθέρων να δέχονται σφοδρές επικρίσεις. Οι Financial Times, σε πρόσφατο άρθρο τους, κωδικοποίησαν τα ζητήματα που ανέκυψαν σχετικά με την επίμαχη έκθεση των Εργατικών:
Πού βασίζει τους ισχυρισμούς του το Εργατικό Κόμμα;
Οι Εργατικοί συνέκριναν τις τιμές ρεύματος που πληρώνουν οι εταιρείες – το σταθμισμένο μέσο κόστος καυσίμου – με τη μέση τιμή της αγοράς για ένα έτος μπροστά, όπως τους το διαθέτει ένας ανεξάρτητος προμηθευτής, η First Utility. Ωστόσο, ο κλάδος της βιομηχανίας ηλεκτρισμού απαντά ότι η σύγκριση είναι προβληματική. Οι περισσότερες εταιρείες αγοράζουν ρεύμα με προθεσμιακό συμβόλαιο ( forward market) σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και συνάπτουν συμφωνίες αγοράς που αφορούν διαφορετικές χρονικές περιόδους, πράγμα που καθιστά αποπροσανατολιστικές τις συγκρίσεις.
Η ομοσπονδία των εταιρειών ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, η Energy UK, διατείνεται ότι οι Εργατικοί συγκρίνουν ανόμοια πράγματα. Επισημαίνει ότι το συνολικό κόστος της χονδρικής αγοράς ενέργειας δεν περιλαμβάνει μόνο τις τιμές αγοράς, αλλά πολλά είδη κόστους. Όπως αναφέρει ο Peter Atherton, αναλυτής επιχειρήσεων κοινής ωφελείας στην at Liberum Capital, η σύγκριση μοιάζει «σαν να παίρνουμε την παγκόσμια τιμή πετρελαίου και την τιμή της βενζίνης στο Λονδίνο και να την προσπαθούμε να τις συγκρίνουμε κατευθείαν».
Από την πλευρά της, η Ofgem, ο ρυθμιστής της βιομηχανίας, αρχικά επισήμανε ότι η αγορά ηλεκτρισμού είναι υπερβολικά αδιαφανής ώστε να μπορεί κάποιος να αποφανθεί αν όντως οι καταναλωτές πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης ή όχι. Αργότερα, ωστόσο, δήλωσε ότι δεν έχει υπ’ όψιν της τις λεπτομέρειες της ανάλυσης το Εργατικού Κόμματος, εντούτοις, επισήμανε ότι η δική της έρευνα «δεν μπορεί να στηρίξει τη συγκεκριμένη κατηγορία»
Πόσο διαφανείς είναι οι έξι μεγάλοι προμηθευτές ρεύματος της Βρετανίας;
Οι έξι μεγάλοι προμηθευτές ελέγχουν πάνω από το 90% της αγοράς της χώρας. Ασχολούνται με όλο το φάσμα της δραστηριότητας στην ηλεκτροπαραγωγή – από την παραγωγή και τη διακίνηση μέχρι και την παροχή ενέργειας. Έτσι, είναι δύσκολο να καθοριστεί αν οι τιμές λιανικής αντανακλούν δίκαια τις τιμές χονδρικής. Αρκετοί τις κατηγορούν ότι αυτό τους δίνει την ευκαιρία να έχουν κέρδη ανάμεσα στις τρεις αυτές φάσεις της διαδικασίας παραγωγής. Από την πλευρά τους, πάντως, οι εταιρείες επιμένουν ότι οι υπηρεσίες παραγωγής και παροχής που διαθέτουν λειτουργούν ξεχωριστά και ότι αγοράζουν μόνο ένα μικρό ποσοστό, της τάξης του 10%, από δικές τους επιχειρήσεις προμήθειας.
Τι μπορεί να γίνει για να βελτιωθεί η διαφάνεια στον βρετανικό κλάδο ηλεκτρισμού;
Οι όροι αδειοδότησης που έχει θεσπίσεις η Ofgem είναι ξεκάθαροι: οι έξι μεγάλοι πάροχοι δεν επιτρέπεται να προβαίνουν σε σταυροειδείς επιδοτήσεις ανάμεσα σε διαφορετικές επιχειρήσεις. Από το 2009, ο ρυθμιστής ζητά, για λόγους διαφάνειας, ενοποιημένες τμηματικές αναφορές σε ετήσια βάση, στις οποίες απεικονίζονται τα κέρδη και τα κόστη παραγωγής και παροχής. Η βιομηχανία, επίσης, τονίζει ότι η Ofgem προσέλαβε εταιρεία ελεγκτών λογιστών για να εξετάσει τις αντισταθμιστικές στρατηγικές των επιχειρήσεων και την τιμολόγηση ανάμεσα στους διάφορους κλάδους, χωρίς, ωστόσο, να βρει κάτι ύποπτο.
Τι μέτρα λαμβάνονται για την αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος;
Οι λογαριασμοί των νοικοκυριών αποτελούνται από τρία βασικά στοιχεία: κόστη χονδρικής, κόστος μεταφοράς και κόστος που αφορά κυβερνητικές πολιτικές (π.χ. «πράσινοι» φόροι). Η βρετανική κυβέρνηση έχει προχωρήσει στη μείωση κάποιων «πράσινων» φόρων για τα νοικοκυριά, που αντιστοιχούν σε 50 στερλίνες τον χρόνο ανά νοικοκυριό. Ο πρωθυπουργός Κάμερον έχει επίσης επιβάλει ετήσιο έλεγχο του ανταγωνισμού στην αγορά. Η πρώτη σχετική έκθεση θα δημοσιευθεί τον Απρίλιο του 2014. Η Eon και η EDF, δύο από τις έξι μεγάλες εταιρείες ενέργειας που δραστηριοποιούνται στην Βρετανία, ήδη έχουν δηλώσει ότι μόνο μία ενδελεχής έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του κοινού προς τον κλάδο. Ωστόσο, εκφράζεται ανησυχία πως μία τέτοια έρευνα θα αποθαρρύνει τις μεγάλες επενδύσεις σε μία περίοδο που ήδη υπάρχει μεγάλη πίεση για κατασκευή νέων μονάδων.
Τι μέτρα λαμβάνει ο ρυθμιστής;
Η Ofgem επιμένει στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων στη λιανική και χοντρική αγορά, ώστε να βελτιωθεί η διαφάνεια. Επιπρόσθετα προς τον ετήσιο έλεγχο ανταγωνισμού, έχει προτείνει τη δημοσίευση, εκ μέρους των εταιρειών, της τιμής στην οποία πρόκειται να πουλήσουν ρεύμα στην χονδρική για μέχρι μία διετία μπροστά. Αν υπάρξουν μεγάλες αντιρρήσεις από τις εταιρείες του κλάδου, κάτι τέτοιο μπορεί να εφαρμοστεί ήδη από την άνοιξη.