Απελευθέρωση ενέργειας ή απελευθέρωση της πιο άγριας κερδοσκοπίας;

Απελευθέρωση ενέργειας ή απελευθέρωση της πιο άγριας κερδοσκοπίας του κεφαλαίου;

Του Στέφανου Πράσσου

Προέδρου του ΣΕΕΝ “Εργατική Αλληλεγγύη”

Από τη στιγμή που η κυβέρνηση μαζί με την εργοδοσία και την καθοριστική συμβολή της κατοχικής Τρόικας κατάφεραν να κερδίσουν τον πρώτο γύρο της αντεργατικής και αντιλαϊκής τους επίθεσης ανοίγουν πλέον και τον δεύτερο που περιλαμβάνει ξανά μείωση των μισθών, πλήρη αποδόμηση των εργασιακών σχέσεων και ξεπούλημα όλης της δημόσιας περιουσίας.

Σ αυτό το πλαίσιο το τελευταίο διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας προωθημένα σενάρια για πώληση του 40% των υδροηλεκτρικών και λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ρεύματος της  ΔΕΗ. Την πρόταση αυτή έφερε στην Ελληνική κυβέρνηση η κομισιόν και αμέσως την υιοθέτηση η Τρόικα κι επειδή δεν προβλέπεται στο «μνημόνιο» προτείνει να ψηφιστεί ένα ακόμα «μίνι μνημόνιο» που θα περιέχει εκτός των άλλων και νέες παρεμβάσεις στις ΔΕΚΟ και στην ενέργεια. Ενδεικτικό για το ποιος είναι ο στόχος της Τρόικας σε ότι αφορά τη ΔΕΗ και την ενέργεια, είναι ότι υιοθετεί πλήρως τις απαιτήσεις του Ελληνικού και ξένου κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στην ενέργεια και απαιτεί, εκτός από την ιδιωτικοποίηση των μονάδων, να τους πουλήσει η ΔΕΗ «εικονική ισχύ», (εμπόριο με μεταπώληση ρεύματος της ΔΕΗ) δηλαδή να αγοράζουν ρεύμα (από λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ) σε τιμή κόστους και να το πουλάνε με κέρδος! Για να έχουν όμως αρκετά κέρδη οι αεριτζήδες, βιομήχανοι της ενέργειας η Τρόικα προτείνει νέα αύξηση του ρεύματος, κυρίως στα οικιακά τιμολόγια από 18% έως και 40%!

Και όλα αυτά στο όνομα της απελευθέρωσης της ενέργειας που όπως μας έλεγαν οι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού τη δεκαετία του 1990, «ο ανταγωνισμός που θα δημιουργήσει θα ρίξει τις τιμές, θα ενισχύσει την ασφάλεια του ενεργειακού ανεφοδιασμού και θα συμβάλλει στο να υπάρχει καλύτερη ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών».

Για να δούμε όμως τι πρόσφερε ο ανταγωνισμός και η απελευθέρωση ενέργειας που στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1999 με τη θέσπιση του νόμου 2773/1999 ο οποίος ψηφίστηκε από το ΠΑΣΟΚ τη Ν.Δ και το Συνασπισμό και προέβλεπε την κατασκευή μονάδων παραγωγής ρεύματος από ιδιώτες με επιδότηση πάνω από 40% της επένδυσης (κάτι που δεν ισχύει για τη ΔΕΗ), την παροχή των δικτύων υψηλής τάσης της ΔΕΗ στους ιδιώτες για τη μεταφορά της παραγόμενης ισχύος, την απαγόρευση στη ΔΕΗ να κατασκευάσει καινούργιες μονάδες! Τον ίδιο χρόνο τους δίνεται σκανδαλωδώς το 49% της μετοχοποιημένης πλέον ΔΕΗ (για 600 δις δραχμές όταν τα περιουσιακά της στοιχεία εκτιμιόνταν στα 15 τρις δραχμές) και παίρνοντας επιπλέον δώρο με την σύμφωνη γνώμη της τότε προδοτικής ηγεσίας της ΓΕΝΟΠ, τα αποθεματικά του ασφαλιστικού των εργαζομένων της ΔΕΗ (γύρω στα 4,5 τρις δραχμές) που ήταν ενσωματωμένα στην περιουσία της ΔΕΗ. Έκτοτε έγιναν άλλοι δυο νόμοι για την απελευθέρωση (το 2003 και το 2005) και αλλεπάλληλες τροποποιήσεις και ενσωματώσεις οδηγιών της ΕΕ που ευνοούσαν προκλητικά το κεφάλαιο σε βάρος της Δημόσιας Επιχείρησης που πλήρωνε, ελέω κυβέρνησης και ΕΕ, με χρήματα του Ελληνικού λαού τα κέρδη των Ελλήνων βιομηχάνων που πλέον είχαν κάνει τραστ με ξένους ενεργειακούς κολοσσούς. Παρόλα αυτά και παρότι οι επίδοξοι επενδυτές στην ενέργεια ζήτησαν και πήραν άδειες ισχύος 6.000 MW τελικά μονάδες έκαναν μόνο οι ΕΛΠΕ, ΗΡΩΝ και Αλουμίνιον της Ελλάδας συνολικής ισχύος 800 MW με καύσιμο φυσικό αέριο και η προσφορά τους στην Εθνική  Οικονομία ήταν να φεσώσουν τη ΔΕΗ με 100 εκκ. Ευρώ ετησίως! Αυτό έγινε με το κόλπο της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) που σημαίνει ότι όταν υπάρχει ανάγκη για ρεύμα μπορούν να δίνουν στο σύστημα ακόμα και μονάδες που παράγουν πανάκριβα και τη διαφορά να την πληρώνει η ΔΕΗ. Με βάση αυτή τη ρύθμιση τα ΕΛΠΕ στα οποία μεγαλομέτοχος είναι ο Λάτσης και κατασκεύασαν μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 400 MW στη Θεσσαλονίκη με την Ιταλική EDISON έδινε τα προηγούμενα χρόνια στη ΔΕΗ το ρεύμα με 100 ευρώ ανά MW/h και προμηθευόταν ρεύμα από τη ΔΕΗ για τα διυλιστήρια που είναι ενεργοβόρα με 43 ευρώ ανά MW/h! Το ίδιο έκανε και ο Μυτιληναίος ο οποίος πήρε άδεια 300 MW αυτοπαραγωγού και έκανε μονάδα για να ηλεκτροδοτήσει το εργοστάσιό του Αλουμίνιο της Ελλάδας (ΑτΕ) αλλά τελικά την άλλαξε σε συμπαραγωγού (με σκανδαλώδη ρύθμιση του υπουργού της Ν.Δ Φώλια) για να δίνει και αυτός στη ΔΕΗ με 100 ευρώ και να αγοράζει για τις ανάγκες της ΑτΕ με 43 ευρώ. Έτσι δεν έπαιρναν μόνο τζάμπα το ρεύμα από τη ΔΕΗ αλλά έβαζαν και στην Τσέπη τους 100 εκκ. Ευρώ το χρόνο, λεφτά που πλήρωσε ο ελληνικός λαός μέσα από τα ακριβά τιμολόγια!

Αξίζει όμως να δούμε τι έγινε με τις φθηνές τιμές που θα έφερνε η απελευθέρωση και ο ανταγωνισμός: Από το 2001 έως το 2009 τα οικιακά τιμολόγια αυξήθηκαν γύρω στο 50%! Μέσα σε 23 μήνες αυξήθηκαν κατά 23,4%! Και όλα αυτά γιατί πιέζουν οι ιδιώτες να ανεβούν οι τιμές ώστε να μπορούν να επενδύσουν με εξασφαλισμένα κέρδη. Ο δρόμος για την νέα αναδιάρθρωση των τιμολογίων άνοιξε περαιτέρω, με το «μνημόνιο» να απαιτεί διπλασιασμό των τιμών, για να κυλήσει «ομαλά» η απελευθέρωση της αγοράς!  Σε ενάμιση μήνα, η ΡΑΕ καταθέτει εισήγηση για αυξήσεις 30-40% στο οικιακό τιμολόγιο από το Σεπτέμβρη. Οι αγρότες θα κληθούν να πληρώσουν κι αυτοί αύξηση 60%. Στην 3ετία 2010-2012, προβλέπονται κι άλλες αυξήσεις στο οικιακό τιμολόγιο: για κατανάλωση έως 800 KWh κατά 110%, από 801-1.600 KWh κατά 27%, από 1.601-2.000 KWh κατά 14,5%.

Αντίστοιχα ήταν και τα «κέρδη» των εργαζομένων από την απελευθέρωση: οι τακτικοί εργαζόμενοι στη ΔΕΗ από 36.000 το 1996 έφθασαν σήμερα τους 22.000, οι υπόλοιπες θέσεις καλύφτηκαν από έκτακτους αλλά κυρίως από εργαζόμενους σε εργολάβους που έχουν κατακλύσει τη ΔΕΗ. Έτσι άλλαξαν με πλάγιο τρόπο οι εργασιακές και ασφαλιστικές σχέσεις και μειώθηκε κατακόρυφα το μισθολογικό κόστος με κερδισμένους τους εργολάβους και τη ΔΕΗ και χαμένους τους εργαζόμενους που δουλεύουν με δουλεμπορικές σχέσεις, απλήρωτοι και ανασφάλιστοι πολλές φορές αλλά και χωρίς στοιχειώδη μέτρα υγιεινής και ασφάλισης που έχουν σαν αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση των σοβαρών ατυχημάτων κατατάσσοντας την ΔΕΗ πρώτη στην Ελλάδα στα θανατηφόρα ατυχήματα (9 νεκροί εργάτες μόνο το 2009)!

Όσον αφορά τις νέες προτάσεις της κομισιόν και της τρόικας διαφαίνεται ένα καλοστημένο παιχνίδι με συμμετοχή της κυβέρνησης αλλά και πολλών συνδικαλιστικών στελεχών της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ και άλλων πρωτοβάθμιων κυβερνητικών, εργοδοτικών συνδικάτων. Μετά από τις αγωνιστικές δηλώσεις στελεχών της ΓΕΝΟΠ και τη «σθεναρή αντίσταση» της κυβέρνησης προς την τρόικα το πιο πιθανό είναι να ακυρωθεί η απόφαση για πώληση μονάδων «με αντιστάθμισμα κάτι ισοδύναμο για να προχωρήσει η απελευθέρωση» όπως δήλωσε η ΥΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη και προτείνει:

1. Τον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό των διευθύνσεων Μεταφοράς (υψηλή τάση) και διανομής (χαμηλή τάση) σε εφαρμογή  της οδηγίας 2009/72 Ε.Κ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Δηλαδή αποκοπή από την ΔΕΗ όλων των δικτύων μεταφοράς μαζί με τα πάγια περιουσιακά στοιχεία (1,6 δις Ευρώ έχει μόνο η διεύθυνση μεταφοράς). Μία εκδοχή αυτής της οδηγίας υιοθετεί και η πλειοψηφία της ΓΕΝΟΠ (ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ-ΣΑΔ) παρότι θα είναι θέμα ειδικού συνεδρίου που θα γίνει τον Οκτώβριο.


2. Γίνεται δεκτή η απαίτηση της Τρόικας να μπουν μεσάζοντες στην παραγωγή (πώληση εικονικής ισχύος) .πραγματικοί νταβατζίδες που θα αγοράζουν το ρεύμα από τη ΔΕΗ στο κόστος και θα το πουλάνε στους πελάτες της ΔΕΗ με κέρδος! Αυτό είναι χειρότερο από την πώληση μονάδων αφού οι έμποροι θα ιδιοποιούνται το προϊόν των εργοστασίων που είναι και ο τελικός τους σκοπός χωρίς να έχουν σχέση με εργαζόμενους, διεκδικήσεις κλπ..


3. Θα μπουν στη λιγνιτική παραγωγή ως συνεταίροι μέσα από τις νέες μονάδες που εξήγγειλε η ΔΕΗ  (5^η ΑΗΣ Πτολεμαίδας 680 MW και 2^η ΑΗΣ Μελίτης 400 MW). Αυτό ζητούσαν εδώ και χρόνια οι βιομήχανοι για να βάλει η ΔΕΗ την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια κι αυτοί απλά να καρπωθούν τα κέρδη.

Αν υλοποιηθεί αυτό το πρόγραμμα θα είναι όλοι κερδισμένοι: Η τρόικα και οι βιομήχανοι γιατί πέρασαν αυτά που ήθελαν, η κυβέρνηση και η Μπιρμίλη γιατί με «σθεναρή αντίσταση» στα πρότυπα του Λοβέρδου ακύρωσαν την πώληση των μονάδων και η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ που και μόνο με την απειλή απεργίας διαρκείας «απέτρεψε το ξεπούλημα»!

Μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι και τα χαμηλά εισοδήματα που θα πρέπει να πληρώσουν τα κέρδη του κεφαλαίου που ακονίζει τα μαχαίρια για τα φαγοπότια που έρχονται στην ενέργεια!

Μεγάλη είναι η πρόκληση για τις ταξικές δυνάμεις που δρουν στο χώρο της ΔΕΗ και πρέπει να σηκώσουν το βάρος του αγώνα των εργαζομένων για να ξεσκεπαστούν και να ανατραπούν όλα αυτά τα σχέδια της Τρόικας, της κυβέρνησης και του κεφαλαίου. Η ταξική Συσπείρωση Εργαζομένων ΔΕΗ και το Συνδικάτο Εργαζομένων στην Ενέργεια Εργατική Αλληλεγγύη άνοιξαν ήδη τη συζήτηση για την οργάνωση του αγώνα με πρώτο σταθμό τη διαδήλωση στη ΔΕΘ.